د سولې نامعلوم برخلیک او پاکستان ته د حکمتیار سفر

• خبریال ویبپاڼه/ له بې ثباتۍ، کړکیچ، جګړې او نا امنۍ څخه په دې هیواد کې له بن ناستې وروسته دوه لسیزي کیږي؛ خو د سولې واقعې راتګ د افغانانو په ذهن کې یو خوب دی. د دې پروسې واقعیت ځانګړي وخت او شرایطو ته اړتیا لري، کوم چې زه به یې په لنډ ډول ورته اشاره وکړم.

په دوحه کې د طالبانو او افغان حکومت د پلاوي تر منځ د سولې د خبرو اترو لپاره د ملي پخلاینې عالي شورا  ډاکټر عبدالله  د سیمه ییزي اجماع رامنځته کولو په خاطر خپل سفرونه پیل کړل چې ولومړۍ پاکستان ته ولاړ، د حزب اسلامي مشر حکمتیار په ورته وخت کې هم پاکستان ته لاړ.

حکمتیار په دې سفر کې د څه په لټه کې دی؟ ایا هغه د افغان خلکو په استازیتوب پاکستان ته سفر کوي، یا دا د پاکستاني چارواکو په غوښتنه، په ځانګړي توګه د آی ایس آی په غوښتنه، چې د حکمتیار د دې سازمان سره په تیرو څلور لسیزو کې د پراخې اړیکې له امله؟

د افغانستان د جهاد په لومړیو ورځو کې د آی اس آی په جوړښت کې د بهرنیو چارو د وزارت مشر، جنرال یوسف د اوو ګوندونو د مشرانو، په ځانګړي توګه حکمتیار؛ د حزب اسلامي د مشر او د پاکستان د استخباراتو د ادارو ترمنځ پراخې اړیکې په ګوته کړې. د هغه وخت د آی ایس آی جنرال اختر عبدالرحمان او حکمتیار ترمنځ له پیچلو اړیکو پرده پورته کړه.

په افغانستان کې د پرمختګونو په ځانګړي توګه د سولې په پروسه کې د یو نفوذ لرونکي ګاونډي په توګه، پاکستان په دې هیواد(افغانستان) کې خپل ستراتیژیک ژور بې ثباته او مناسب کولو ته لیواله دی او هڅه کوي د افغانستان په چارو کې خپل مشران د ملي ګټو او ارزښتونو په وړاندې د یوې وسیلې او نانځکې په توګه وکاروي.

د جهادي مشرانو په منځ کې، حکمتیار د پاکستان د چارواکو او د پاکستان د استخباراتو په چارو کې ځانګړی ځای لري ځکه چې د هغه هیواد
(پاکستان) د نورو سیاسي ډلو په پرتله د افراطي ډلې په پرتله حکمتیار ډیر خوښوي.

د حکمتیار سفر پاکستان ته نه یوازې په هیواد کې سوله او ثبات بې اغیزې کوي؛ بلکه، دا په دې هیواد (افغانستان)  کې د سولې پروسه او د خبرو اترو پروسه پیچلې کوي. پاکستان ته د حکمتیار سفر د لوبغاړو بې اتفاقۍ او ګډوډتوب او د افغانستان د سولې په موضوع کې د ملي او سیمه ایزې اجماع نشتون ښیې، او د سولې پروسې پر وړاندې ننګونې زیاتوي.

د افغانستان سوله د کلمې په هر معنی کې ناڅرګنده ګرځیدلي، او له دوحې څخه مسکو او له ایران څخه تر چین او اروپایي هیوادونو پورې ټولې هڅې پدې هیواد کې د سولې او ثبات په تامین کې د پام وړ پایلې نه دې درلودې.

له نولس کلونو راهیسې په افغانستان کې د سولې او ثبات راوستو لپاره کار شروع شوي، او په ملیارډونو ډالر پرې مصرف شوي؛ مګر تر دې دمه د دې هیواد (افغانستان) لپاره مطلوبه پایله نه لري.

په اوسني حالت کې د افغانستان سوله یو ناڅرګند برښلیک ګرځیدلی چې ځواب او کلي یې معلومه نده. اساساَ، په افغانستان کې د سولې په وړاندې ننګونې او خنډونه څه دي؟ په مختلف وختونو کې د نړیوالې ټولنې ژمنې او په ځانګړي توګه له طالبانو سره د سولې خبرو سره، پدې هیواد کې د سولې او امنیت واقعیت له خنډونو سره مخ کړی.

پايله؛ په افغانستان کې د سولې پیچلتیا او د سولې پروسه کې د ښکیلو کسانو ضرب الاجل ته په پام سره، پدې هیواد کې سولې او ثبات ته رسیدل وخت او شرایطو ته اړتیا لري، او په افغانستان کې د سولې په راوستلو کې هر ډول ګړندي توب او ناخوالی دغه پروسه ګډوډوي.